RASSEGNA STAMPA ESTERA/WEB

 2020 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010  2009  2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 archivio  

Fot. 01. Blok bojowy nr 4 grupy warownej Schoenenbourg (fr. Ouvrage de Schoenenbourg). Od lewej: wieża typu R 32 dla dwóch 75 mm armat, kopuła obserwacyjno-bojowa model 1929 typ A (fr. Cloche GFM), dwa pancerze chroniące wyloty przewodów wentylacyjnych, kopuła ze stanowiskiem obserwatora artylerii (fr. Cloche VDP).

Część I

Prace wstępne

Wstępny projekt umocnień Linii Maginot przewidywał kierowanie ogniem artyleryjskim przy pomocy stanowisk obserwacyjnych, chronionych przy pomocy stalowych kopuł całkowicie pogrążonych (fr. Cloche ŕ Vision Périscopique – Cloche VP) w stropie obiektu obserwacyjnego. Jedynym przyrządem umożliwiającym prowadzenie obserwacji był peryskop, pionowo osadzony w osi kopuły. Zdaniem projektantów, skuteczne prowadzenie obserwacji do kierowania ogniem artyleryjskim mógł zapewnić peryskop typu B o 12-krotnym powiększeniu. Łączna wysokość kopuły chroniącej stanowisko oraz kolumny nośnej peryskopu z przeciwwagą miała wynosić około 7,70 [01] metra przy wadze samego przyrządu równej 320 kg. Czasza kopuły była lekko wysunięta ponad poziom żelbetonowego stropu obiektu.

Fot. 02. Punkt obserwacyjny artylerii Hestroff (Secteur Fortifié Boulay, Sous Secteur Burtoncourt) z kopułą do obserwacji dalekiej za pomocą peryskopu (fr. Cloche VP). W głębi kopuła obserwacyjno-bojowa model 1929 typ A.

Fot. 03. Kopuła do obserwacji bezpośredniej i dalekiej przy pomocy peryskopu (fr. Cloche VDP). Osadzona w stropie bloku bojowego nr 14 grupy warownej Hochwald (fr. Ouvrage du Hochwald). Została wyjątkowo wysunięta ponad strop obiektu.

Panowało przeświadczenie, że punkt obserwacyjny utraci możliwości prowadzenia nadzoru przedpola po intensywnym ostrzale lub bombardowaniu ze względu na wyjątkową podatność zastosowanego sprzętu optycznego na uszkodzenia. Dlatego też zapotrzebowanie na nowy typ kopuły dla obserwatora artylerii. Kopuła była przeznaczona (fr. Cloche ŕ Vision Directe et Périscopique – Cloche VDP) do obserwacji bezpośredniej przez przezierniki

i dalekiej za pomocą peryskopu zostało zgłoszone do Stałego Przedstawicielstwa Sekcji Technicznych [02] w sierpniu 1930 roku.

Wstępny projekt nowego typu kopuły, wypełniającej zadania nadzoru przedpola przez stanowisko zarówno w kopule obserwacyjnej VD jak i w kopule obserwacyjno-bojowej model 1929 typ A, został opracowany do maja 1931 roku przez Departament Sprzętu Fortyfikacyjnego [03] we współpracy z Sekcją Techniczną Artylerii [04].

Fot. 04. Przeziernik do obserwacji bezpośredniej kopuły obserwacyjnej (fr. Cloche VDP).

Fot. 05. Zamknięcie szybu na peryskop kopuły obserwacyjnej (fr. Cloche VDP).

Po akceptacji wykonania prototypowego egzemplarza przystąpiono do określenia wymagań technicznych, technologii osadzania pancerza i montażu wyposażenia. Wykonanie tych prac było niezbędne, gdyż równolegle prowadzono prace projektowe nad konstrukcją bloku bojowego grupy warownej, do którego był przeznaczony wspomniany egzemplarz. Kopuła została wysunięta ponad strop w celu zapewnienia możliwości prowadzenia obserwacji przez przezierniki.

Produkcję prototypowego egzemplarza kopuły VDP w zakładach zbrojeniowych w Saint Chamond [05] zakończono w marcu 1932 roku, czyli w ciągu 10 miesięcy od złożenia wstępnego projektu kopuły w maju 1931 roku. Odbiór techniczny nastąpił dopiero po osadzeniu prototypowego egzemplarza w stropie obserwacyjnego bloku grupy warownej A 18 Billig, co nastąpiło w styczniu 1933 roku.

Kopuła

Fot. 06. Farbomaskowanie kopuły obserwacyjnej VDP bloku nr 1 grupy warownej A24 Bousse.

Rys. 01. Stanowisko obserwacyjne w kopule do obserwacji bezpośredniej i dalekiej przy pomocy peryskopu (fr. Cloche VDP) (Rys. Gilbert Kluczyk).

Opracowano dwa warianty kopuły. Pierwszy z nich nazywany „dużym” (fr. Grand) przeznaczony był dla konstrukcji o odporności na ostrzał w klasie 3 i 4. Grubość pancerza narażonego na bezpośredni ostrzał wynosiła 300 mm a czaszy 250 mm. Wariant określany jako „mały” (fr. Petit) przewidziano dla konstrukcji o odporności na ostrzał w klasie 1 i 2. Grubość pancerza wynosiła 200 mm dla części cylindrycznej i 150 mm dla czaszy. Oba warianty kopuły otrzymały dodatkowo 25 mm pancerz wewnętrzny, wykonany z miękkiej plastycznej blachy. Zadaniem pancerza była ochrona obserwatora przed odpryskami głównego pancerza

w przypadku uderzeń pocisków większych kalibrów [06]. Osłaniał część przestrzeni kopuły, narażonej na bezpośredni ostrzał.

Zdecydowano, że wymiary gabarytowe obu wariantów kopuły VDP będą opowiadać typoszeregowi kopuł obserwacyjno-bojowych typu A. W ten sposób pozostawiono Dozorowi Technicznemu Prac Fortyfikacyjnych [07] swobodę podejmowania decyzji przy ostatecznym wyborze typu kopuły, nawet jeszcze na etapie betonowania obiektu. Wykonano łącznie 64 egzemplarzy kopuł obserwacyjnych VDP. Kopuła osadzana była w stropach bloków bojowych grup warownych lub punktów obserwacyjnych. Ze względu na brak uzbrojenia towarzyszyła jej kopuła obserwacyjno-bojowa model 1929 typ A [08], wyposażona w 7,5 mm ręczny karabin maszynowy model 1924 M29 i 50 mm moździerz model 1935.

Fot. 07. Strop małej grupy warownej A5 Bois du Four. Pierwsza po prawej kopuła obserwacyjna (fr. Cloche VDP), w głębi dwie kopuły obserwacyjno-bojowe model 1929 typ A.

Fot. 08. Widok z punktu obserwacyjnego w kierunku podszybia. Kopuła obserwacyjna (fr. Cloche VDP) grupy warownej A5 Bois du Four (Fot. Laure-Sylvie Lambert).

Farbomaskowanie kopuły

Osadzone kopuły otrzymały dwubarwne farbomaskowanie. Czarny pas obejmował część cylindryczną kopuły wraz z przeziernikami. Wyeliminowano w ten sposób możliwość lokalizacji przezierników przy ostrym, słonecznym oświetleniu. Niektóre z kopuł otrzymały dodatkowe pozorne strzelnice. Przykładem może być kamuflaż kopuły VDP bloku nr 1 grupy warownej A24 Bousse (fr. Ouvrage de Bousse).

Część II

Fot. 09. Lampa z mleczną szybą do oświetlenia stanowiska obserwacyjnego dla obserwatora artylerii posiadała regulację natężenia oświetlenia. Kopuła obserwacyjna (fr. Cloche VDP) grupy warownej A5 Bois du Four (Fot. Laure-Sylvie Lambert).

Fot. 10. Przeziernik obserwacyjny bez założonego episkopu L696. Kopuła VDP grupy warownej A5 Bois du Four (Fot. Lau-re-Sylvie Lambert).

Stanowisko obserwacyjne

W kopule obserwacyjnej ze stanowiskiem dla obserwatora artylerii zastosowano ruchomą platformę o stalowej konstrukcji nośnej. Połączenie podzespołów platformy przeprowadzono przy pomocy nitowania. Podłogę wykonano z impregnowanych drewnianych desek. Właz w podeście zamykany był uchylną klapą w kierunku wewnętrznej przestrzeni kopuły. Klapa nie był ryglowana w pozycji „zamknięte”. Do kopuły prowadziła stalowa drabina, poprowadzonej równoległej do ścian szybu dzieła. W przestrzeni pomiędzy ścianą szybu a drabiną zamocowano przewód napowietrzający przestrzeń kopuły. W osi włazu umieszczono bloczek wciągarki linowej, zamocowany do czaszy kopuły. Wciągarka umożliwiała bezkolizyjny transport cięższego wyposażenia z poziomu szybu. Waga podstawowego peryskopu optycznego typu M paryskiej firmy Hulet w wodoszczelnym pojemniku wynosiła 60 kg.

Rys. 02. Stanowisko obserwacyjne w kopule do obserwacji bezpośredniej i dalekiej za pomocą peryskopu (fr. Cloche VDP) (Rys. Gilbert Kluczyk).

Wysokość położenia platformy mogła być ustawiana z poziomu stanowiska obserwacyjnego za pomocą pokrętła poniżej siedziska lub z poziomu szybu za pomocą przekładni łańcuchowej. Takie rozwiązanie umożliwiało szybką ewakuację rannego obserwatora jak i możliwość regulacji położenia platformy w zależności od wzrostu żołnierza. Siedzisko wykonano przez przykrycie mechanizmu przekładni drewnianym blatem. Obserwację prowadzono w pozycji stojącej. Składany pulpit umożliwiał prowadzenie notatek.

Oświetlenie

Oświetlenie przestrzeni stanowiska zapewniały lampy elektryczne. Ze względu na specyfikę pracy obserwatora zastosowano regulację natężenia oświetlenia. Lampy wyposażono w mleczne szybki. Konieczne było również doprowadzenie zasilania dla przyrządów optycznych. Było niezbędne do podświetlenia siatki celowniczej peryskopu oraz do odczytu wielkości kątowych położenia dozoru.

Fot. 11. Przyrząd do obserwacji bliskiej – episkop L696 mocowany przy przezierniku. Kopuła VDP grupy warownej A5 Bois du Four (Fot. Laure-Sylvie Lambert).

Fot. 12. Ustnik rury głosowej do wewnętrznej komunikacji. Rurę poprowadzono przy pionowych prowadnicach platformy. Kopuła VDP grupy warownej A5 Bois du Four (Fot. Laure-Sylvie Lambert).

Łączność

Obserwator artylerii w kopule posiadał stałą łączność telefoniczną. W przestrzeni kopuły zamocowano dwa gniazda telefoniczne. Umożliwiały one stały kontakt z centrum dowodzenia, centralą kierowania ogniem oraz z drugim punktem obserwacyjnym. Zakładano, że każdy punkt przedpola powinien być widoczny z co najmniej dwóch punktów obserwacyjnych.

Łączność wewnętrzną mogły również zapewnić rury głosowe. Dla potrzeb francuskich obiektów fortyfikacyjnych wykonywane były ze stalowej, ocynkowanej blachy. Wlot rury zabezpieczany był stalową siatką.

Przezierniki do obserwacji bezpośredniej

Fot. 13. Dźwignia zamknięcia szybu peryskopu. Kopuła VDP grupy warownej A5 Bois du Four (Fot. Laure-Sylvie Lambert).

Przewidziano trzy wąskie przezierniki obserwacyjne. Na rozglifieniu wykonano uskoki antyrykoszetowe.Dla każdego z przezierników przewidziano episkop L696. Przyrząd umożliwiał obserwację bez powiększenia optycznego. Działał na zasadzie odbitego światła w dwóch lustrach z czego jedno było ruchome. Przyrząd przykrywał otwór przeziernika. Uzyskano w ten sposób efekt gazoszczelności pomieszczenia obserwacyjnego jak i ochronę przed uderzeniami odłamków.

Przezierniki rozstawiono na części cylindrycznej kopuły na tej samej wysokości co 72 stopnie. Każdy z nich umożliwiał obserwację w sektorze 75 stopni w płaszczyźnie poziomej i płaszczyźnie pionowej po 15 stopni względem osi przeziernika. Łączny sektor obserwacji wynosił w płaszczyźnie poziomej 219 stopni.

Wyposażenie optyczne do obserwacji dalekiej

W osi czaszy został wykonany otwór, przez który wysuwano peryskop do obserwacji dalekiej. Otwór na peryskop zabezpieczono w odmienny sposób niż w kopułach obserwacyjno-bojowych (fr. Cloche GFM). Do tego celu wykorzystano obrotowe zamknięcie, obsługiwane z poziomu stanowiska obserwatora.

Aby odsłonić otwór peryskopu należało przy pomocy dźwigni, zamocowanej pod czaszą kopuły, unieść zamknięcie do góry w celu jego odryglowania (obrót dźwigni w płaszczyźnie pionowej) a następnie obrócić o 90 stopni (obrót dźwigni w płaszczyźnie poziomej). W osi otworu w czaszy kopuły zamocowano uniwersalne mocowanie dla peryskopów. Przewidziano zastosowanie:

– peryskopu typu M o powiększeniu 8x do obserwacji przedpola oraz do kierowania ogniem artyleryjskim
– peryskopu typu N o powiększeniu 8x do obserwacji przedpola i kierowania ogniem artyleryjskim
– peryskopu typu P2, monookularowwego, o powiększeniu 2x przy sektorze obserwacji 26 stopni, ale o dużej jasności układu optycznego zapewniającego dobrą widoczność w nocy.

[01] – La Muraille de France ou la ligne Maginot, Philippe Truttmann, Gerard Klopp editor 1996, Strona 218 i strona 589.
[02] – fr. Délégation Permanente des Sections Techniques – DPST
[03] – fr. Service du Matériel des Fortification
[04] – fr. Section Technique de l’Artillerie
[05] – Compagnie des Forges et Acieries de la Marine et d‘Homecourt
[06] – Efekt Hopkinsona – w momencie uderzenia pocisku w pancerz powstają fale, które mogą powodować jego fragmentację (powstawanie odłamków o dużej sile rażenia) po przeciwległej stronie, nawet bez jego przebicia.
[07] – fr. Inspection Technique des Travaux de Fortification
[08] – Więcej w opracowaniu: Kopuła obserwacyjno-bojowa GFM model 1929 typ A (http://hauba.pl/francuskie-kopuly/kopula-obserwacyjno-bojowa-gfm-model-1929-typu-a/)

S-400 missile system. Via Russian state media.

Russian President Vladimir Putin and his Turkish counterpart Recep Tayyip Erdogan discussed broadening of their cooperation on S-400 missile system during a bilateral meeting held in Sochi city on Wednesday.
"They spoke about extending cooperation in the military and technical sphere as well as the maintenance and future cooperation regarding S-400 [air defense systems], and discussed a possibility of manufacturing certain components of the [S-400 system] on the territory of Turkey," Presidential Spokesman Dmitry Peskov was quoted as saying by TASS (https://tass.com/defense/1344289) on Thursday.

The U.S. kicked Ankara out of the $399 billion F-35 project after the latter purchased  S-400 missile systems from Russia for $2.5 billion. Sanctions under Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act (CAATSA) were imposed against Turkey in December 2020 for buying Russian-made equipment.

Washington argues the systems would allow Russia to covertly obtain classified details on the F-35 jets and is incompatible with NATO systems. Turkey however, insists that the S-400 would not be integrated into NATO systems and would not pose a threat to the alliance. Three NATO members – Greece, Slovakia and Bulgaria – are in possession of S-300 defense systems.

Alexander Mikheev, General Director of Russia’s state arms exporter Rosoboronexport, reportedly told Russian state media on Monday that the consultations between Turkey and Russia on a new supply of the S-400s were at the “final stage.”
American senators have now warned Turkey they would extend new sanctions if the country goes ahead with plans to purchase a new round of S-400 systems.
The office of the U.S. Senate Foreign Relations Chair Robert Menendez said last Wednesday that sanctions were mandated by law for “any entity that does significant business with the Russian military or intelligence sectors.”

“Any new purchases by Turkey must mean new sanctions,” Menendez said on Twitter.

North Korea's Hwasong-8 hypersonic missile @KCNA Via AFP

North Korea’s first hypersonic missile flight tested on Tuesday reportedly met key technical requirements set out by scientists, including launch stability, maneuverability and gliding flight characteristics of the “detached hypersonic gliding warhead.”

Pyongyang's official Korean Central News Agency (KCNA) claimed the test-launch confirmed “the navigational control and stability of the missile,” the "guiding maneuverability and the gliding flight characteristics of the detached hypersonic gliding warhead,” and the engine.
Hypersonic missiles usually fly at a speed of at least Mach 5 (more than 6,000 kmph) and the one that the North tested, Hwasong-8, is said to have flown at a speed of around Mach 3. It is known to have travelled less than 200km, although this remains
to be confirmed.
A hypersonic glide vehicle is launched aboard a missile before it separates and approaches the target. The missile’s immense speed, coupled with the ability to change trajectory mid-flight, makes them harder to track and intercept than traditional projectiles. These missiles can strike targets from longer ranges within a shorter period of time, giving little time for enemies to respond. Depending on the design, they can be capable of carrying nuclear warheads or conventional only.

“Shooting down missiles hurtling toward targets at such massive speeds is beyond the capabilities of the existing missile defense systems, and that's why hypersonic missiles are often called a game changer," experts told South Korea’s Yonhap News Agency (https://en.yna.co.kr/view/AEN20210929004900325).
As it was the first test-launch, the missile's flight range, altitude, speed and other features would be incomplete, but the North Koreans would have accomplished their intended goal if they were able to obtain data necessary to move on to the next stage in the development process, professor Kim Dong-yup of Kyungnam University's Far East Institute told the agency.
The KCNA report added that the stability of "the engine as well as of missile fuel ampoule that has been introduced for the first time was ascertained.” An "ampoule" fuel system is a propellant canister that could eliminate the need for launch-site fueling.

Ordinary liquid-fuelled missiles cannot be transported with their propellant on board as its volatility makes it too dangerous to do so.
Compared with conventional missiles that require hours of liquid fuel injection before firing, the ampoule would allow the fuel to be stored for months before immediate use, experts were quoted as saying by Yonhap.
"In terms of military threats, the fuel ampoule technology is assessed as a bigger threat than the detachable hypersonic gliding warhead," missile expert Ryu Sung-yeop from the Korea Research Institute of Military Affairs said, warning such technology would allow the North to fire its traditional missiles at any time.
North Korea expected to conduct additional test-launches to stabilize the missile's capabilities and extend its flight range.
The KCNA did not mention whether it was ballistic, but experts said it is likely to be a ballistic missile given its name, Hwasong, which has been used for the country's other ballistic missiles using liquid fuel.
"It looks like a medium- to long-range missile similar to Hwasong-12 in design," Shin Jong-woo, a senior analyst at the Korea Defense Security Forum in Seoul, said.

Artist’s concept of Hypersonic Air-breathing Weapons Concept (HAWC) missile @DARPA

The U.S. research and development agency, DARPA, said it tested its Hypersonic Air-breathing Weapon Concept (HAWC) in partnership with the Air Force last week.
The missile, built by Raytheon Technologies, was released from an aircraft seconds before its Northrop Grumman scramjet (supersonic combustion ramjet) engine kicked on. The engine compressed incoming air mixed with its hydrocarbon fuel and began igniting that fast-moving airflow mixture, propelling the cruiser at a speed greater than Mach 5 (five times the speed of sound).

The HAWC vehicle operates best in oxygen-rich atmosphere, where speed and maneuverability make it difficult to detect in a timely way. It could strike targets much more quickly than subsonic missiles and has significant kinetic energy even without high explosives.

"The HAWC free flight test was a successful demonstration of the capabilities that will make hypersonic cruise missiles a highly effective tool for our warfighters,” said Andrew "Tippy" Knoedler, HAWC program manager in DARPA's Tactical Technology Office. "This brings us one step closer to transitioning HAWC to a program of record that offers next generation capability to the U.S military."

Goals of the mission were: vehicle integration and release sequence, safe separation  from the launch aircraft, booster ignition and boost, booster separation and engine ignition, and cruise. All primary test objectives were met.
The achievement builds on pioneering scramjet projects, including work on the X-30 National Aero-Space Plane as well as unmanned flights of NASA’s X-43 vehicles and the U.S. Air Force’s X-51 Waverider.

“HAWC’s successful free flight test is the culmination of years of successful government and industry partnership, where a single, purpose-driven team accomplished an extremely challenging goal through intense collaboration,” Knoedler added. “This historic flight would not have been possible without the dedication of industry, U.S. Air Force, and Navy flight test personnel who persevered through the pandemic to make the magic happen.”

The HAWC flight test data will help validate affordable system designs and manufacturing approaches that will field air-breathing hypersonic missiles to our warfighters in the near future.

Pantsir-S anti-aircraft system

A drone launched from Syria’s Idlib de-escalation area was destroyed by the Russian forces using the Pantsir-S anti-aircraft system.

"At 12:30, means of airspace control at the Kmeimim base detected a drone, launched from the territory under militants’ control in the Idlib de-escalation area," Russian Reconciliation Center for Syria deputy commander Counter-Admiral Vadim Kulit told TASS (https://tass.com/defense/1343089) on Monday, adding that it was destroyed away from the base by a missile launched from Pantsir.

“There were no casualties or material damage in the incident," Kulit added. "The Russian Reconciliation Center urges militia commanders to abolish armed provocations and embark on the path of a peaceful resolution of the situation in regions under their control," the official said.

S-400 missile system

Turkey's President Recept Tayyip Erdogan asserted his country was considering a second battery of S-400 in a move that will further strain relations with the United States.
“Nobody will be able to interfere in terms of what kind of defense systems we  acquire, from which country, at what level,” Erdoğan told CBS News in New York this past week where he had gone to attend the UN General Assembly. “We are the only ones to make such decisions.”

On being asked if that meant a yes, Erdogan replied, “Of course, yes.” Alexander Mikheev, General Director of Russia’s state arms exporter Rosoboronexport, reportedly told Russian state media on Monday that the consultations between Turkey and Russia on a new supply of the S-400s were at the “final stage.”

The U.S. has cancelled delivery of the first lot of F-35 fighter jets over the S-400 issue but continues to buy F-35 components from Turkish firms. It has also slapped sanctions under Countering America's Adversaries Through Sanctions Act (CAATSA) against Turkey.

In March, Turkey’s defense industry chief said the country was not necessarily seeking to rejoin the jet program but rather had set a primary goal of compensation for losses.
Turkey has meanwhile extended a contract with a New York based law firm hired in 2020 to lobby Turkey's case with U.S. lawmakers. Ankara has earlier said it wants to remain in the F-35 program in which it supplies parts to Lockheed Martin and was to receive over 100 fighter jets over a period of time.
Arnold & Porter Kaye Scholer’s $1.5 million contract for “strategic counsel and legal consultancy services” was disclosed on Sept. 20 and runs until August 2022, U.S. Justice Department records show. Turkey first hired the firm in February for six months to lobby for readmission to the fighter-jet modernization program after the Trump administration suspended the country’s participation.
The contract requires the firm to “advise on a strategy” for Turkey to “remain within the Joint Strike Fighter Program” while “taking into consideration and addressing the complex geopolitical and commercial factors at play.”
Arnold & Porter said it would “undertake a targeted outreach to the U.S. commercial partners and stakeholders” within the program to “sound out and understand their interests” in Turkey’s “continued involvement as a strategic ally and valued partner.”

Fot. 01. Widok dwusektorowego schronu broni maszynowej 702 Pozycji Odrzańskiej (niem. Oder-Stellung) od strony przedpola. Ściany boczne oraz płyty stalowe, chroniące stanowiska ckm otrzymały nasyp ziemny [01].

Rzeźba terenu umożliwiała niemieckim planistom, planującym budowę odcinka obrony „Groß Karzenburg” Pozycji Pomorskiej [02], wyjątkowo łatwe wkomponowanie schronów w otaczający ich teren. Schrony zagłębiono w gruncie do poziomu górnej powierzchni stropu.

Odsłonięto częściowo płytę ze strzelnicą, chroniącą stanowisko bojo-we 7,92 mm ciężkiego karabinu maszynowego MG 08 na podstawie fortecznej. Tylna elewacja schronu z wejściem, zagłębiona w gruncie, nie była narażona na bezpośredni ostrzał. Część schronów, wznoszona w 1936 roku otrzymała dodatkową strzelnicę obrony wejścia i zapola. W sektorze ostrzału broni ręcznej znalazła się elewacja schronów oraz bezpośrednio przyległe do niej zagłębienie terenu.

Fot. 02. Tylna ściana schronu 702 z widocznym zabezpieczeniem przed wodami gruntowymi. Strzelnica obrony wejścia i zapola, położona wyjątkowo nisko nad poziomem gruntu. W ścianie pozostałości wsporników dla siatki chroniącej przed zasypywaniem elewacji.

Fot. 03. Strzelnica obrony wejścia i zapola została wykonana wyjątkowo nisko nad poziomem gruntu. Zrezygnowano z jednego, dolnego stopnia profilu przeciwrykoszetowego.

Równie dobrze radzono sobie na podmokłym terenie Pozycji Odrzańskiej. W uzasadnionych przypadkach schron umieszczano w wannie, zabezpieczającej przed przenikaniem wód gruntowych. Ściany boczne otrzymały nasyp ziemny, a tylną ścianę schronu z wejściem miał chronić specjalnie uformowany wał ziemny. Dobrym przykładem takiego rozwiązania może być dwusektorowy schron o numerze 702, wzniesiony w 1936 roku na pozycji ryglowej w pobliżu miejscowości Cigacice (niem. Tschicherzig) a dokładniej Leśnej Góry. Schron wykonano w klasie odporności B1.

Nowo wprowadzaną w 1936 roku zewnętrzną strzelnicę obrony wejścia i zapola, jako rozwiązanie mające podnieść efektywność obrony, umieszczono wyjątkowo nisko nad poziomem gruntu. Dlatego też zrezygnowano z jednego, dolnego stopnia profilu przeciw- rykoszetowego. Stanowisko broni ręcznej chroniła 4 cm płyta stalowa 48 P8 z zamknięciem. Powierzchnie ścian, ze strzelnicą i dwoma wejściami do obiektu, tworzą kąt około 105 stopni. W tych warunkach skutecznym byłby już symetryczny sektor ostrzału o rozwartości 30 stopni w płaszczyźnie poziomej dla strzelnicy o osi prostopadłej do powierzchni ściany. Przeprowadzone pomiary strzelnicy wykazały, że jej rozglifienie umożliwiało prowadzenia ognia w sektorze 45 stopni.

Fot. 04. Tylna ściana schronu 702 z wejściami i strzelnicą obrony wejścia i zapola. Obustronnie wykonano wał ziemny chroniący przed bezpośrednim ostrzałem.

Podobnie jak w przypadku schronów odcinka „Groß Karzenburg” Pozycji Pomorskiej, w sektorze ostrzału broni ręcznej znalazła się elewacja schronów oraz bezpośrednio przyległy do niej teren. Obustronnie wykonano wał ziemny. Miał za zadanie chronić tylną ścianę oraz strzelnicę obrony wejścia i zapola przed bezpośrednim ostrzałem. Zgodnie z planem ogni zapole schronu znalazło się w sektorze ognia 7,92 mm ciężkiego karabinu maszynowego MG 08 schronu 697 pozycji tyłowej.

[01] – Zamieszczone zdjęcia wykonano w 2006 roku.
[02] – Zagadnienie poruszono w opracowaniu Pierwsze doświadczenia ze strzelnicą obrony wejścia i zapola w schronach do ognia czołowego (1936), Część I (http://hauba.pl/pierwsze-doswiadczenia-w-zastosowaniu-schronow-bojowych-zestrzelnica- obrony-wejscia-i-zapola-1936/)